بیابان‌سازها همچنان مشغول‌ کارند‌

بیابان‌سازها همچنان مشغول‌ کارند‌

منابع‌طبیعی- اسدالله افلاکی:
همزمان با روز جهانی مقابله با بیابانزایی( 27 خرداد) در همین صفحه گفت‌وگوی مفصلی به چاپ رسید که طی آن نظرات رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در باره بیابانزایی و مسائل مرتبط با آن منعکس شد.

اما بیابانزایی آن قدر اهمیت دارد که هر چه به آن پرداخته شود کم است به‌ویژه آنکه در کشور ما سنتی وجود دارد که اغلب به مناسبت‌های مختلف به موضوعی پرداخته می‌شود و سپس مسئله به بایگانی سپرده می‌شود. از این رو، برخلاف این سنت نادرست، امسال چند گزارش به موضوع بیابانزایی اختصاص یافت که طی آن، این موضوع از زوایای مختلف در گفت‌وگو با صاحب‌نظران منابع طبیعی بررسی شد.

آنچه در پی می‌آید گفت‌وگویی است در باب بیابانزایی در ایران با مهندس ناصر مقدسی، معاون مناطق خشک و نیمه خشک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و هماهنگ‌کننده کنوانسیون مقابله با بیابانزانی در ایران که به نوعی مسئولیت مقابله با بیابان را برعهده دارد.

.

چگونه مهار ‌بیابانزایی می‌تواند به تضمین آینده‌ مشترک من و تو بی

چگونه مهار ‌بیابانزایی می‌تواند به تضمین آینده‌ مشترک من و تو بینجامد؟

منابع‌طبیعی- محمد درویش:
شعار امسال روز جهانی مقابله با بیابانزایی، تأکید بر عزمی فرامنطقه‌ای برای حفظ آب و خاک دارد.

در حقیقت، دانشمندان این حوزه بر این باورند که اگر قرار است کیفیت و مطلوبیت حیات برای آدمی در آینده تضمین شود، باید بیش از پیش بکوشیم تا به حراست و پاسداری از 2مؤلفه اصلی تولید غذا، یعنی آب و خاک کمک کنیم.

این همان دریافتی است که بیش از 3 دهه پیش به‌درستی و با افتخار در میثاق‌نامه ملی ایرانیان، یعنی قانون اساسی جمهوری اسلامی هم گنجانده شده است. اصل 50 قانون اساسی ما می‌گوید: حفظ حیات اجتماعی رو به رشد جامعه ایران در گرو حراست از محیط‌زیست است.

این می‌تواند واقعیتی غرورآفرین باشد که نویسندگان قانون اساسی ما در 30 سال پیش بر همان موضوعی تأکید کرده‌اند که اینک نخبگان کنوانسیون مقابله با بیابانزایی و کاهش اثرات خشکسالی در سازمان ملل متحد بر آن پای می‌فشارند و به‌عنوان شعار همه مردم ساکن در تمام کشورهای تمام قاره‌های جهان برای سال 2009 انتخاب کرده‌اند.

قلمرو بیابانهای اقلیم شناسی ایران

 برای تفکیک مرز مناطق بیابانی ایران پس از شناسایی ایستگاههای هواشناسی و بررسی و بازسازی آمار و داده های مورد نیاز در هر یک از استانهای مورد مطالعه، نسبت به استخراج پارامترهای مورد نیازاقدام شد سپس با استفاده از داده های مذکور و بر اساس روش تحقیق لایه های مطالعاتی در محیط GIS تهیه و رقومی گردید. تلفیق لایه ها و یا نقشه های تهیه شده برای هر عنصر اقلیمی بخش دیگری از فعالیتهای دفتری بود که در این مرحله صورت گرفت. کنترل مناطق تعیین شده با نقشه توپوگرافی در آزمایشگاه و صحرا برای بررسی صحت و سقم مناطق تفکیک شده از جمله امور تکمیلی دیگری بود که بصورت استانی و ستادی انجام شد. به این ترتیب از تلفیق نقشه های حاصله سه ناحیه یا قلمرو در نقشه نهایی هر استان از هم قابل تفکیک شد. داخلی ترین منطقه از سمت دشت، بیابان و خارجی منطقه غیر بیابان و منطقه بینابین که ویژگی مشترک هر دو منطقه را داشت بنام منطقه گذر از بیابان به غیر بیابان (نیمه بیابان) نامگذاری گردید. با ارسال اطلاعات و نقشه های رقومی مربوطه از استانهای مورد عمل و پس از بررسی های لازم نقشه های مذکور بشرحی که در پی آمده است در نقشه سراسری ایران جانمایی شد.

برنامه ریزی خشکسالی

بعلت اینکه خشکسالی از مشخصه های عادی تمامی اقلیم ها می باشد, لازم است که برنامه ریزی مناسبی برای کاهش اثرات آنها صورت پذیرد. برنامه ریزی خشکسالی که در اینجا ارائه میشود برای اولین بار در سال 1990 ارائه گردید و حاصل تحقیقی است که در آمریکا با حمایت مالی بنیاد علوم انجام شد. از آن زمان این برنامه ریزی مورد تجدید نظر قرار گرفته و به دفعات به روز شده است.

چشم‌انداز بیابان‌های زمین از فضا/گزارش تصویری

دانش  - بیابان را جایی بی آب و علف و فاقد حیات می‌شناسند؛ اما ترکیب انواع مختلف ماسه، برآمدگی، باد و آب‌وهوا، مناظر بی‌نظیری را خلق کرده که بخصوص وقتی از بالا به آنها بنگرید، زیبایی دوچندان پیدا می‌کنند.

بیابان‌ها معمولا با فقدان حیات شناخته می‌شوند، اما،‌ بیابان‌ها بسیار زیبا هم هستند،‌ خصوصا وقتی از بالا به آن‌ها نگاه کنید. انواع متفاوت ماسه، برآمدگی، باد و آب و هوا با هم ترکیب شده‌اند و مناظر بی‌نظیری را خلق نموده‌اند. تپه‌های شنی متغیر،‌ شکل‌های متفاوت بی پایانی را به وجود می‌آورند. در این گزارش که از وایرد گرفته شده،‌ تصاویری زیبا،‌ بی‌نظیر و نادر از بیابان‌های کره خاکی را می‌بینید.

علل ایجاد بیان ها

علل ایجاد بیابان

بیابانهاچگونه بوجود آمده اند ؟علل گوناگونی در ایجاد ببابانها نقش دارند.ما دراینجا سعی می نمائیم هریک ازاینها را به تفصیل توضیح دهیم .

     

شاخصهای خشکسالی و نکات ضعف انها

ابتدا باید متذکر شد که شاخصهای خشکسالی از داده های کوتاه مدت بارش، برف، روانآب و دیگر شاخصهای ذخایر آبی برای تبدیل شدن به یک نمونه بزرگ قابل فهم ساخته شده اند .

شاخصهای خشکسالی به منظور استفاده بیشتر از داده های خام جهت قابل فهم بودن آنها وهمچنین ایجاد قدرت تصمیم گیری برای طراحان و برنامه ریزان معمولاً تنها به صورت یک عدد بیان می شوند.

خشکسالی

درک و تعریف خشکسالی

مفهوم خشکسالی :
   خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است . گرچه بسیاری به اشتباه آن را واقعه ای تصادفی و نادر می پندارند . این پدیده تقریباً در تمامی مناطق اقلیمی رخ می دهد ، گرچه مشخصات آن از یک منطقه به منطقه دیگر کاملاً تفاوت می کند . خشکسالی یک اختلال موقتی است و با خشکی تفاوت دارد چرا که خشکی صرفاً محدود به مناطقی با بارندگی اندک است و حالتی دائمی از اقلیم می باشد .
    خشکسالی جزء‌ بلایای طبیعی نامحسوس است . گر چه تعاریف متفاوتی برای این پدیده ارائه شده لیکن در کل حاصل کمبود بارش در طی یک دوره ممتد زمانی معمولاً یک فصل یا بیشتر می باشد . این کمبود منجر به نقصان آب برای برخی فعالیت ها ، گروهها و یا یک بخش زیست محیطی می شود . خشکسالی بایستی در رابطه با برخی شرایط متوسط درازمدت از موازنه مابین بارش و تبخیر و تعرق درنظر گرفته شود ، معمولاً در هر منطقه ای یک شرایط خاص بعنوان  “ نرمال ” تعریف می شود .

  بعلاوه این پدیده با زمان ( فصل اصلی وقوع این پدیده ، تأخیر در شروع فصل بارانی، وقوع بارش در ارتباط با مراحل اصلی رشد گیاه ) و نیز مؤثر بودن بارش ها ( شدت ، بارش ، تعداد رخدادهای بارندگی ) مرتبط است .

بیابان

بیابان یکی از اکوسیستمهای اصلی خشکی می‌باشد که از زمینهای بوته‌زاری تشکیل شده است که در آنها گیاهان بسیار پراکنده‌اند و بوسیله خاک لخت و شنی از هم جدا مانده‌اند. بسیاری از بیابانها در مجاورت رشته کوهها واقع هستند.