معرفی برخی از گیاهان مرتعی و راهنمای کشت آنها
کشور ایران از
نظر وصعیت آب و هوایی و به ویژه میزان بارندگی دارای شرایط متفاوتی است به
طوری که در پاره ای از مناطق کویری و خشک بارندگی کمتر از ۱۰۰ میلی متر می
باشد . جهت سهولت امر مرتعکاری و انتخاب گونه ها و روشهای مناسب بذرکاری
لازم است با توجه به مطالعات پوشش گیاهی و تجدید حیات طبیعی و نیز بررسی
هایی که در زمینه ی سازگاری گیاهان مرتعی انجام گرفته است کشور را بر حسب
میزان بارندگی سالانه به مناطق مختلف تقسیم و گیاهان مناسب برای هر منطقه
را به تفکیک معرفی نمود .
مناطق با بارندگی بین ۳۵۰-۱۸۰ میلی متر
مرتعکاری
در مناطقی با بارندگی حدود ۲۰۰ میلی متر می بایستی در محل هایی انجام گیرد
که خاک منطقه عمیق بوده و امکان ایجاد روشهای جمع آوری و پخش آب به منظور
ذخیره ی نزولات آسمانی وجود داشته باشد .
گیاهانی که در این مناطق سازگار هستند عبارتند از :
ایران دارای 90 میلیون هکتار مرتع است. بیشتر مراتع ایران بهدلیل واقع شدن در مناطق خشک و نیمهخشک و چرای مفرط از نوع مرتع درجه 3 میباشند تخریب مراتع کشور با رشد شدیدی همراه است، در حالی که احیاء مراتع در این عرصهها مشکل و از نظر اقتصادی پرهزینه است. بنابراین مدیریت صحیح با در نظر گرفتن عوامل اکولوژیکی به ما کمک میکند که بر این مشکلات فائق آییم.
مراتع ایران از نظر پوشش گیاهی به سه گروه تقسیم شدهاند:
1- مراتع علفی یا ییلاقی نزدیک به 12 میلیون هکتار
2- مراتع بوتهای و قشلاقی نزدیک به 60 میلیون هکتار
3- مراتع کویری یا مراتع مناطق خشک حدود 18 میلیون هکتار
دشت های داخلی ایران تقریباً توسط کوه ها محاصره شده اند. مهمترین سیستم کوهستانی کشور که رشته کوه زاگرس نام دارد از نزدیکی مرز شمال غربی ایران با ترکیه به موازات مرز عراق تا خلیج فارس به طول ۱۵۰۰ کیلومتر و عرض ۴۰۰ کیلومتر (در عریض ترین مناطق) امتداد دارد.
به استثناء دشت ساحلی خوزستان که از شمال تا خلیج فارس و دریای عمان امتداد دارد، رشته کوه های زاگرس با وسعت ۴۰۰/۰۰۰ کیلومتر مربع و یا یک چهارم ایران تقریباً تمام غرب کشور را می پوشاند و منطقه آب و هوایی مدیترانه ( واقع در غرب رشته کوه) را از منطقه آسیایی خشک غربی جدا می نماید. تعداد بسیار زیادی از قله های زاگرس بیش از ۴۰۰۰ متر ارتفاع دارند. قله دنا در استان کهگیلویه و بویر احمد با ارتفاع ۴۴۰۹ متر و قله زردکوه در استان چهار محال و بختیاری با ارتفاع ۴۲۲۱ متر بلندترین قلههای رشته کوه زاگرس می باشند. قله هایی با ارتفاع بیش از۲۳۰۰ متر، رطوبت قابل ملاحظه ای را محبوس می نمایند که به عنوان آب زیرزمینی در حوضه های آبخیز پائینی تراوش می کند. این حوضه های آبخیز با ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متر دارای خاک حاصلخیزی هستند که به صورت سنتی کاشت محصولات مختلف را در سطحی وسیع امکان پذیر نموده است. |
مرتع و مرتعداری
مقدمه
بیش از نیمی از مساحت کشور ایران را مراتع تشکیل می دهد. مرتع به عنوان بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی ایلات و عشایر ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا منبع تولید گوشت، لبنیات، پشم و سایر فرآورده های دامی است. همچنین بخشی از گیاهان صنعتی و دارویی از این منبع خدادادی به دست می آید.
اما متاسفانه بسیاری از مراتع کشور به علت تخریب بیش از حد با بحرانی عمیق مواجه شده اند و ادامه ی این روند کشور ما را با مشکلات بسیاری مانند: سیل های مخرب، کم آبی، طوفان، شنهای روان، آلودگی محیط زیست، خشکسالی و قطحی رو به رو خواهد کرد. از این رو شناخت این بخش به طور قطع تأثیر تعیین کننده ای بر تنظیم و اجرای برنامه هایی که نتیجه ی آن ها تداوم حیات جانداران وابسته به مراتع در ترازهای متفاوت و تنوع زیستی است، خواهد داشت.
امید است این مقاله بتواند سهمی در بهتر شناساندن این بستر حیات داشته باشد و موجب گردد که عزیزان هر چه بیشتر برای اصلاح و حفظ این منبع عظیم الهی کوشا باشند.
مرتع Range
آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه
قانونی واگذاری واحیاء اراضی درحکومت جمهوری اسلامی ایران مصوب 31/2/59
مبحث اول– تعریف وواژه نامه
ممیزی مراتع
بهره برداری از مرتع به روش چرانیدن دام سابقه طولانی دارد. دمداران در طول تاریخ شیوه معیشتی بخشی از افراد بوده است که از طریق بهره برداری از مراتع امرار معاش می کردند. بهره برداری از مرتع بر اساس ضابطه و رعایت برخی از اصول مرتعداری صورت می گرفت. همراه با افزایش جمعیت و اجرای برخی از قوانین و مقررات نادرست، در بهره برداری از مراتع تغییراتی به وجود آمد. با ملی شدن جنگل ها و مراتع و عدم احساس مالکیت بهربرداران بر عرصه های مرتعی، بهره برداری غیر اصولی از مراتع گسترش یافت و بسیاری از مراتع تخریب شدند.